Sau 20 năm bàn lui tính tới, đưa ra rồi lại thụt vào thì mới đây Bộ Tài chính lại lấy ý kiến về việc thu thuế bất động sản đánh thuế căn nhà thứ 2 trở đi. Chủ trương đánh thuế tài sản với nhà đất là xu thế chung đã được 174/193 nước trên thế giới áp dụng, Việt Nam không thể đi ngược. Trước đây, mà gần nhất là năm 2018 Bộ Tài chính cũng thăm dò dư luận nhưng phản ứng quá mạnh nên tạm gác đến nay. Thời điểm này, chúng tôi cho là phù hợp để tính đến chuyện thu loại thuế này
MỤC LỤC
Lợi ích của việc đánh thuế căn nhà thứ 2
Theo Ông Nguyễn Văn Đính, Chủ tịch Hội Môi giới BĐS Việt Nam: Đánh thuế mới tránh đầu cơ
Việc đánh thuế BĐS thứ 2 trở lên là hợp lý vì 3 nguyên nhân. Thứ nhất, hiện nay việc đầu cơ, giam giữ đất đai nhiều sẽ gây lãng phí cho xã hội. Đó là việc đất và nhà đều là tài nguyên của quốc gia nhưng nhiều người đang sử dụng BĐS vào việc đầu cơ, tích trữ.
BĐS trong quá trình mua đi bán lại bị bỏ trống sẽ không tạo ra sự lan tỏa, phát triển kinh tế, không đem lại lợi ích cho Nhà nước. Hiện tượng mua đi bán lại, đẩy giá BĐS để thu về khoản tiền chênh lệch đang rất phổ biến, vì vậy cần sự điều tiết bằng thuế của Nhà nước.
Thứ hai, dù ngay tại thời điểm ban hành thuế, giá BĐS có thể không giảm ngay, nhưng việc đánh thuế sẽ giúp giảm tình trạng đầu cơ, ai có nhu cầu mua nhà để ở mới mua. Như vậy, trong dài hạn sẽ tạo ra áp lực giảm giá lên BĐS.
Thứ ba, đánh thuế BĐS sẽ khiến dòng vốn đi đúng hướng. Hiện nay, vốn đổ vào thị trường BĐS chủ yếu là dòng vốn đầu tư, mua bán lòng vòng làm đẩy giá BĐS, chứ không phải để phát triển BĐS. Vì thế, đánh thuế sẽ chặn lại dòng vốn đầu cơ, tích trữ và hướng dòng vốn sang các hoạt động sản xuất kinh doanh khác mà Nhà nước khuyến khích như sản xuất công nghiệp, xuất khẩu…
Hiệu quả đầu tiên thấy rõ nhất là sẽ giảm đầu cơ và ổn định thị trường bất động sản. Đánh thuế căn nhà thứ 2 là hợp lý và cần thiết để ngăn chặn đầu cơ, thổi giá và làm lũng đoạn thị trường BĐS, tạo nguồn thu chính danh hơn nhưng mức thu thế nào và thực hiện ra sao sẽ còn nhiều điều đáng bàn. Thực ra đại đa số người thu nhập trung bình thấp không lo lắng bởi nhà họ có nếu bị thuế sẽ không đáng kể, nhất là xu hướng đánh thuế căn nhà thứ hai hoăc BĐS giá trị càng cao nộp thuế càng nhiều như thông lệ quốc tế được áp dụng. Việc để lọt hoạt động này khiến tình trạng gom nhà đất, đầu cơ bất động sản, buôn qua bán lại làm tăng giá nhà đất… diễn ra ngày một nhiều. Khi giá bất động sản liên tục bị đẩy lên cao đến mức ảo, cũng đồng nghĩa với việc ngày càng nhiều người có thu nhập trung bình xa rời giấc mơ mua được căn nhà để ở.
Xem thêm: Đánh thuế để kiểm soát thị trường bất động sản
Để ngăn chặn tình trạng này, chúng ta cần sớm có quy định đánh thuế người sở hữu từ bất động sản thứ hai trở lên. Bên cạnh đó, áp dụng việc tính lũy kế cho các bất động sản thứ ba, thứ tư… Làm vậy, giới đầu cơ sẽ không thể tiếp tục gom đất trục lợi, thị trường bất động sản cũng sẽ được giữ bình ổn, tránh tình trạng bong bóng, sốt đất ảo như thời gian qua. Khi đó, người sở hữu nhiều bất động sản nhưng không thể bán hay cho thuê, không kinh doanh được, sẽ phải từ bỏ đầu cơ, từ đó thúc đẩy kinh tế phát triển. Dòng tiền sẽ được đổ vào sản xuất, chứng khoán thay vì chôn vào nhà đất.
Về lâu dài, loại thuế này sẽ khuyến khích sử dụng có hiệu quả đất đai, đưa bất động sản về đúng giá trị thực của nó. Thực tế việc đầu cơ hiện nay khiến rất nhiều nhà đất để không, quá lãng phí.
Việc đánh thuế căn nhà thứ 2 hoặc miếng đất thứ 2 là một trong những chính sách đúng và tạo công bằng xã hội, hạn chế việc sở hữu quá nhiều bất động sản không mang tính khả dụng. Và như chúng tôi đề cập đến những lợi ích của đánh thuế căn nhà thứ 2 như bên trên thì việc đánh thuế này là cần thiết. Tuy nhiên việc có thể đánh thuế căn nhà thứ hai còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố. Trước khi đánh thuế tài sản, một trong những yếu tố quan trọng nhất là cần có một thị trường minh bạch thông tin, thống kê rõ ràng về số lượng sở hữu nhà ở của từng cá nhân, có thể số hóa quản lý được tài sản của người dân.
Bên cạnh đó, các cơ quan quản lý nhà nước cũng cần có những điều chỉnh về mặt chính sách, thủ tục hành chính để người dân có thể dễ dàng sở hữu nhà đất, đất đai. Cơ bản sau khi thực hiện được hai yếu tố trên, sau đó mới tính được đến việc đánh thuế tài sản.
Đánh thuế bất động sản thứ 2 có làm tăng giá nhà đất hay không?
Việc người dân tập trung mua bán khiến nhiều người mua giá bất động sản tăng và tiếp tục tăng, người có tiền tiếp tục đầu tư vào bất động sản để tích lũy tài sản và sở hữu nhiều bất động sản, đặc biệt là người có nhu cầu ở thực, người nghèo khó tiếp cận nhà ở do giá cao, dẫn đến bất bình đẳng hơn trong xã hội.
Nếu không có sự kiểm soát thì sẽ dẫn đến người người đổ xô vào bất động sản. Vấn đề hiện nay là cần điều chỉnh, ổn định thị trường bất động sản bằng nhiều biện pháp, trong đó đánh thuế tài sản với nhà đất là biện pháp làm cho người có tiền sẽ cân nhắc việc đầu tư vào bất động sản.
Việc đánh thuế nhà đất không chắc chắn có làm giá nhà đất giảm hay không, nhưng chắc chắn nếu với mức thuế phù hợp sẽ tác động đến những nhà đầu tư muốn mua thêm bất động sản. Lúc này, chỉ những người có nhu cầu ở thực mới được mua nhà. Đối với những người mua thêm nhà để đầu tư, họ phải tính toán lợi nhuận thu được phải lớn hơn hoặc cao hơn nhiều lần số thuế phải đóng sau đó họ mới đầu tư. Nhiệm vụ của cơ quan nhà nước lúc đó là phải làm rõ ai mua nhà để ở, ai mua để đầu cơ
Các nước đang đánh thuế căn nhà thứ 2 như thế nào?
Có rất nhiều quốc gia trên thế giới đã áp dụng hình thức đánh thuế căn nhà thứ 2 này khi một cá nhân sở hữu căn nhà số 2 sẽ chịu mức thuế từ 1,2% (Trung Quốc), 4% (Canada), hay lên tới 15% với những căn nhà trị giá trên 1,5 triệu bảng (Anh). Đây là phương án dễ áp dụng và đang được đề xuất bởi Bộ Tài chính từ rất lâu, việc tăng thuế theo tỷ lệ phần trăm trên tài sản sẽ là nguồn thu dồi dào và chủ yếu đến từ những người giàu, ít tác động tới những người chưa sở hữu căn nhà nào.
Ví dụ: Mua căn nhà/đất nền/căn hộ số 1 – thuế trước bạ thông thường là 0,5%;
Mua căn nhà/đất nền/căn hộ số 2 – thuế trước bạ sẽ là 2%.
Cuối tháng 12/2021, Thủ tướng cũng đã phê duyệt Chiến lược phát triển nhà ở quốc gia giai đoạn 2021 – 2030, tầm nhìn đến năm 2045. Trong đó, Chính phủ yêu cầu Bộ Tài chính nghiên cứu đề xuất bổ sung một số loại thuế liên quan đến thị trường bất động sản, như thuế tài sản nhà ở nhằm ổn định thị trường, hạn chế đầu cơ, khai thác có hiệu quả bất động sản nhà ở và đảm bảo quyền lợi của Nhà nước.
Xem thêm: Đề suất đánh thuế cao người đầu cơ đất
Một trong những mục tiêu của Chiến lược là phát triển thị trường bất động sản nhà ở bền vững, minh bạch dưới sự điều tiết, giám sát của Nhà nước, phù hợp với quy hoạch sử dụng đất, chiến lược, chương trình, kế hoạch phát triển nhà ở; hạn chế tình trạng đầu cơ, lãng phí tài nguyên đất trong phát triển nhà ở.